Bunkier Pamięci na cmentarzu żydowskim

Fragmenty zniszczonych przez Niemców macew zostały wykorzystane w najnowszym projekcie realizowanym przez Muzeum Żydowskie Oszpicin w Oświęcimiu, które jest częścią Fundacji Centrum Żydowskie w Oświęcimiu. To kolejna inicjatywa upamiętniająca żydowskich mieszkańców Oświęcimia, tym razem realizowana na terenie zabytkowego cmentarza żydowskiego. Nowatorskim elementem projektu jest wykorzystanie wybudowanego przez Niemców bunkra, na ścianach którego powstała instalacja złożona z zachowanych fragmentów macew.

Od 2000 roku Muzeum Żydowskie w Oświęcimiu opiekuje się zabytkowym cmentarzem należącym do Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej. Dziś cmentarz jest miejscem, które edukuje o wielokulturowym dziedzictwie miasta – wyjaśnia dyrektor Tomasz Kuncewicz.

Dodaje, że oprócz zachowanych ok. 1000 zabytkowych nagrobków lub ich fragmentów, na cmentarzu znajdują się także pozostałości po tragicznym okresie II wojny światowej. Są to m.in. obiekty militarne, głównie bunkry, wykonane przez Niemców. Jeden z nich zyskał właśnie nową funkcję, która ma również dużą wartość symboliczną. Dzięki wsparciu Miasta Oświęcim oraz prywatnych darczyńców: Dawida Goldmana, Fundacji Macewa oraz lokalnej firmy Susuł i Strama, realizowany jest projekt “Bunkier Pamięci”.

Jego celem jest upamiętnienie żydowskich mieszkańców Oświęcimia oraz edukacja na temat historii i kultury lokalnej społeczności żydowskiej. Projekt obejmuje instalację złożoną z fragmentów macew odnalezionych na terenie cmentarza i poza nim oraz umieszczonych na ścianach niemieckiego bunkra, a także ścieżkę edukacyjną wyjaśniającą znaczenie symboli nagrobnych i mapę.

Jak wyjaśnia historyk muzeum dr Artur Szyndler – Warto również wspomnieć, że w trakcie prac nad projektem udało się odkryć i pozyskać kilka unikatowych fragmentów macew. Wśród nich są: fragment nagrobka Abrahama, pochodzący z XVIII wieku, nagrobek z symbolem lwa, znaleziony w sąsiedniej wsi Zaborze oraz część tablicy nagrobnej Józefa Thieberga (1855-1916), radnego miejskiego i przewodniczącego Izraelickiej Gminy Wyznaniowej w Oświęcimiu (1910-1916). Tablica została odkryta podczas demontażu jednego z pomników z lat 50. XX wieku, na cmentarzu katolickim w okolicach Oświęcimia – wsi Bielany.

Projekt będzie kontynuowany w 2024 roku.

Zapraszamy do wsparcia tego wyjątkowego upamiętnienia przekazując datek online

Dziękujemy!